Việc nào tôi yêu thích nhất và việc nào khó nhất

Mọi người thường hỏi tôi: trong công việc, việc nào tôi yêu thích nhất và việc nào khó khăn nhất.

Câu trả lời của tôi cho cả hai câu hỏi này thường liên quan đến vai trò của chúng tôi trong việc cung cấp dịch vụ lãnh sự cho công dân Anh hiện đang sinh sống tại nước ngoài. Tôi đặc biệt cảm thấy hài lòng về tính chuyên nghiệp trong công việc khi đội ngũ cán bộ lãnh sự của chúng tôi, tại Hà Nội và thành phố Hồ Chi Minh, có thể hỗ trợ các công dân Anh đang gặp rắc rối, hay giải quyết các vấn đề giúp tạo nên sự khác biệt trong cuộc sống của công dân Anh tại Việt Nam. Ví dụ như, chúng tôi đã giúp giải quyết một vấn đề bị ngưng trệ liên quan đến giấy tờ hợp pháp để công dân Anh có thể nhận con nuôi ở Việt Nam. Và chắc chắn rồi, không có công việc nào buồn hơn trong trường hợp chúng tôi hỗ trợ lãnh sự khi một công dân Anh qua đời, đặc biệt là hỗ trợ gia đình và người thân của người quá cố.

Khối lượng và độ phức tạp của công việc lãnh sự của chúng tôi tại Việt Nam tăng lên hàng năm khi ngày càng nhiều công dân Anh đến Việt Nam du lịch và làm việc. Số lượng du khách Anh đến Việt Nam trong năm 2016 tăng gần 20% so với năm 2015, và tôi cho rằng trong năm nay, 2017, con số cũng sẽ tương tự. Theo số liệu của chính phủ Việt Nam, Việt Nam đón nhận du khách đến từ Vương quốc Anh nhiều hơn so với bất kỳ quốc gia nào trong khối Liên minh Châu Âu: gần 250.000 lượt công dân Anh vào Việt Nam trong năm 2016. Quyết định của chính phủ Việt Nam về miễn thị thực nhập cảnh đơn phương vào Việt Nam trong thời gian không quá 15 ngày chắc chắn đã góp phần tăng số lượng du khách đến đất nước này. Và chúng tôi cũng nhận thấy ngày càng có nhiều công dân Anh đến đây sống và làm việc, bao gồm trong lĩnh vực kinh doanh hoặc giảng dạy tiếng Anh.

Phần lớn các công dân Anh hiện đang sống và làm việc ở đây đều có những trải nghiệm tuyệt vời và họ đều mang theo mình những kỉ niệm không thể nào quên về phong cảnh, văn hóa và ẩm thực của Việt Nam khi họ rời xa. Tuy nhiên, đáng tiếc rằng một vài người lại gặp phải một số vấn đề như tội phạm, ốm đau, tai nạn khi đi đường hay trong khi tham gia du lịch mạo hiểm.

Đó là lúc đội ngũ cán bộ lãnh sự nhiều kinh nghiệm của chúng tôi phải hành động tức thì. Và với số lượng công dân Anh đến Việt Nam ngày càng tăng lên thì số lượng các trường hợp mà các cán bộ lãnh sự phải giải quyết cũng tăng theo. Đây là một công việc nhiều áp lực, đòi hỏi tính chuyên nghiệp và hiệu quả cao. Công việc này đồng thời cũng yêu cầu cán bộ lãnh sự thể hiện sự cảm thông và hỗ trợ hết sức đối với những công dân Anh có thể đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn trầm trọng hoặc đối với những công dân có thể đang kỳ vọng đội ngũ lãnh sự trợ giúp những việc họ không thể làm (ví dụ giúp đưa một công dân ra khỏi nhà tù). Đối với cá nhân tôi và các đồng nghiệp của tôi, những nhận xét về những điều chúng tôi làm tốt và chưa tốt là vô cùng ý nghĩa. Chúng tôi luôn cố gắng tìm hiểu lý do vì sao và rút ra những bài học cho những lần tiếp theo, nếu chúng tôi nhận được nhận xét rằng chúng tôi làm chưa tốt công việc của mình.

Cũng giống như ở các quốc gia khác, công việc lãnh sự mà chúng tôi thực hiện ở Việt Nam nằm trong trong chiến lược lãnh sự toàn cầu của Bộ Ngoại Giao Anh, từ nay đến năm 2020. Hai trong số những nguyên tắc cơ bản quyết định hướng tiếp cận của chúng tôi trong những năm tiếp theo bao gồm:

• Hỗ trợ công dân Anh tránh khỏi những vấn đề rắc rối ngay từ ban đầu thông qua việc cung cấp thông tin và tư vấn tốt hơn, và giúp giải quyết một vài vấn đề thường gặp đối với công dân Anh. Ví dụ như, trong những năm trở lại đây, nhiều thanh niên Anh bị tử vong do tai nạn xe máy tại Việt Nam. Chúng tôi mong muốn sẽ có thể nhắc nhở mọi người nhiều hơn nữa rằng khi bạn có ý định điều khiển xe máy tham gia giao thông ở Việt Nam, bạn phải có bằng lái xe máy hợp pháp và phải có bảo hiểm, bạn phải hiểu rõ tình trạng giao thông ở đây và phải tuân theo đúng luật giao thông, ví dụ như phải đội mũ bảo hiểm và khi uống rượu bia thì không điều khiển xe.
• Ưu tiên hỗ trợ những công dân thực sự cần đến sự hỗ trợ của chúng tôi, bao gồm các nạn nhân của tội phạm nghiêm trọng, trong đó có nạn nhân của tội xâm hại tình dục, những người phải nhập viện hay bị bắt giữ – đồng thời khuyến khích các công dân Anh có trách nhiệm đối với bản thân về những điều cơ bản để đảm bảo an toàn khi du lịch, sinh sống và làm việc ở nước ngoài: mua bảo hiểm phù hợp, bảo quản hộ chiếu của mình, hoặc nếu bạn đang sinh sống ở đây thì cần biết cách tiếp cận các dịch vụ của nước sở tại. Nguyên tắc này cũng bao gồm việc đội ngũ cán bộ lãnh sự dành thời gian xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương ở những nơi có nhiều công dân Anh đang sinh sống hay đến thăm quan. Để khi có sự việc xảy ra, chúng tôi có thể tiếp nhận thông tin và nhận được sự hỗ trợ cần thiết một cách nhanh chóng và hiệu quả từ chính quyền địa phương.

Tôi tin rằng hầu hết mọi người đều nhất trí rằng những mục đích trên đây là hợp lý. Để có thể tập trung nỗ lực thực hiện các mục đích trên, chúng tôi đang thay đổi một số dịch vụ công chứng do chúng tôi cung cấp. Kể từ ngày 13 tháng 11, Đại sứ quán Anh tại Hà nội và Tổng Lãnh sự quán Anh tại thành phố Hồ Chí Minh sẽ ngừng cung cấp dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự các giấy tờ có nguồn gốc từ Vương quốc Anh. Cùng với sự thay đổi này, các giấy tờ phía Chính phủ Việt Nam yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự (ví dụ như các giấy tờ liên quan đến bằng, cấp Đại học hay chứng chỉ dạy tiếng Anh, lý lịch tư pháp, hay thư giới thiệu, …) sẽ phải được hợp pháp hóa tại Văn phòng Hợp pháp Hóa Lãnh sự, thuộc Bộ Ngoại giao Anh, và sau đó tại Đại sứ quán Việt Nam tại Luân Đôn trước khi được chấp nhận sử dụng tại Việt Nam. Sự thay đổi này là quan trọng bởi chúng tôi cần phải tuân theo các yêu cầu pháp lý của chính phủ Việt Nam.

Chúng tôi hoàn toàn hiểu rằng không phải ai cũng cảm thấy hài lòng đối với sự thay đổi này. Một thực tế không tránh khỏi là đối với một số công dân, quy trình mới sẽ mất nhiều thời gian hơn và chi phí sẽ cao hơn. Chính vì vậy, chúng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho sự thay đổi và tin tưởng rằng quy trình mới về dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự các giấy tờ sẽ diễn ra ổn thỏa cho các công dân Anh, cho dù bạn hiện đang ở Việt Nam hay vẫn đang ở Anh Quốc.