Pek çok kişi bana, gelincik çiçeğinin önemine ilişkin olarak her yılki aynı soruyu soruyor. Eğer cevapla ilgileniyorsanız, burada, geçen seneki blog yazımın biraz güncellenmiş halini okuyabilirsiniz:
https://blogs.fcdo.gov.uk/tr/richardmoore/2015/11/11/britanyalilar-neden-gelincik-rozeti-takiyor/
Britanyalılar Neden Gelincik Rozeti Takıyor?
Şu anda ceketimin yakasına taktığım (ve Twitter sayfamda) kullanmakta olduğum küçük kırmızı çiçek, gelincik, Türkiye’de çoğu zaman merak konusu oluyor ve insanlar, bu gelincikle ilgili sorular soruyorlar. Birleşik Krallık, diğer Milletler Topluluğu ile birlikte, şehitlerimiz için her yıl 11 Kasım’da bir Anma Günü düzenliyor.
Yakalara gelincik rozeti takılması âdeti ise, 1. Dünya Savaşı’na kadar uzanıyor: bu savaş sırasında Fransa ve Belçika’da yaşanan çarpışmalar toprağı o kadar alt üst etmiş ki uzun zamandır uykuda olan gelincik tohumları, hiç açmadıkları kadar çok açmışlar. Bu mucize ise Kanadalı asker John McCrae’nin ünlü “Flander Tarlalarında” şiirine ilham kaynağı olmuş. Şiirde gelincik çiçeği, kan kırmızısı rengi ile, savaşta ölenleri temsil ediyor. Şiirin ilk mısraları ise çok etkileyici:
“Flander Tarlalarında gelincikler,
Büyüyor sıra sıra dizili haçlı mezarlar arasında.”
Birleşik Krallık’ta ve Milletler Topluluğu’nda gerçekleştirilen Özel Pazar Anma Günüise Dünya Savaşlarında ve sonrasındaki çatışmalarda Britanya ve Milletler Topluluğu ordularına bağlı kadın ve erkek askerlerin ve sivillerin katkılarını anmak için düzenlenmektedir. Bu etkinlik, her yıl Kasım ayının ikinci Pazar günü, yani 1918’de 11inci ayın 11inci gününün 11inci saatinde Birinci Dünya Savaşındaki düşmanlıklara son verildiği Ateşkes Günü olan 11 Kasım’a en yakın olan Pazar günü düzenlenmektedir.
Tüm Birleşik Krallık’ta, Özel Pazar Anma Günü pek çok şehirde, kasaba ve köydeki yerel savaş anıtlarında düzenlenen törenlerle anılmaktadır. Bu törenlere yerel makamlar ve eski ordu mensupları katılır. Anıtlara gelinciklerinden yapılmış çelenkler bırakılır ve saat tam 11’de iki dakikalık saygı duruşunda durulur. Bu esnada da genellikle kısık sesli olarak kilise çanları çalınır.
Bu Pazar günü, Birleşik Krallık Büyükelçiliğindeki St. Nicholas şapelinde düzenlenen ve aynı vakur havayı taşıyan törende otururken, bu yılın başında Gelibolu’da yapılan anma törenlerini ve Birinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye’de hayatını kaybeden Britanyalı askerleri ve karşılarındaki yürekli Türkleri düşündüm. Gencecik askerlerin kısacık ömürlerini ve adlarını yazan mezar taşlarının bulunduğu, yarımadada inanılmaz bir titizlikle korunan ve insanı gerçekten duygulandıran Türk ve Milletler Topluluğu şehitliklerini hatırladım. Gelibolu’daki törenlerde, Batı Cephesi’nde savaşırken, 27 yaşında ölen Isaac Rosenberg’in, “Returning, We Hear the Larks” şiirini okumuştum. Öldüğünde oğlumla aynı yaştaymış.
Dolayısıyla, yakama gelincik çiçeği takmamın ilk nedeni, Birleşik Krallık’ta bizler barış içerisinde yaşayabilelim diye hayatlarını feda edenlerin anılarını yad etmek. Benim büyük-büyük babam ve büyük-büyük amcam Flanders’de yaşamlarını yitirmiş.
Ve ayrıca, ceketimin yakasına bir gelincik rozeti takmamın bir başka nedeni de gazilerimizin derneği olan Britanya Kraliyet Lejyonu için fon sağlamayı amaçlayan Gelincik Dayanışması’na destek vermek. Bu yardımlaşma derneği, Silahlı Kuvvetlerimizde görev yapmış ve yapmakta olan milyonlarca askerimizi ve ailelerine destek sağlıyor.
Kısaca yine, bu Kasım ayında da, gelincik rozetimi büyük bir gurur ve şükranla takıyorum.