Hiçbir zaman bir maden suyunu bu kadar keyifle içmedim. Ancak, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Ekonomi Bakan Yardımcısı ile eski Sovyet Sosyal Cumhuriyetler ülkesi güzel ve dağlık Kırgızistan’daki ekonomik beklentiler üzerine gerçekleştirdiğim sohbet sırasında içtiğim maden suyu gerçekten harikaydı.
İçtiğim maden suyunun markası Kırgızistan’da üretilen ‘Tien Shan Legend’. Gerçekten etkileyici bir marka ismi.
Kırgız Ekonomi Bakan Yardımcısı ile, Başbakanlık Ofisi, Uluslararası Mali Kurum temsilcileri, Türk ve İngiliz iş adamları, ve Kırgızistan’ın Ulusal Üniversite’sinden yetkililer ile birlikte ticaret ve yatırım fırsatlarını keşfetmek için gittiğim Kırgızistan’da bir görüşme gerçekleştirdim.
Kırgızistan’da müthiş bir potansiyel var. Gelişmiş bir demokratik siyasi sisteme ve konuşma özgürlüğü’ne sahip Kırgızistan (ekonomi gazetesi Delo No1 ile yapmış olduğum röportajın Rusça metnini burada bulabilirsiniz) harika dağlık manzarası ve ortalama deniz seviyesinden 3500 metre yükseklikteki Son Göl’ün yaylalarında ve daha bir çok yerde görebileceğiniz tibet sığırı çobanları ile eko turizmciler için müthiş bir yer.
Aynı zamanda, Kırgızistan’ın zorlu coğrafik yapısı ekonomisini ayağa kaldırırken yavaş bir başlangıç yapmak zorunda kalındığını gösteriyor.
Kırgızistan’da tanıştığım bazı iş adamları diğer Sovyet ülkeleri ile kıyaslandığında Kırgızistan’la iş yapmanın daha kolay olduğunu belirttiler, buna örnek olarak da çalışma izinin kolaylıkla çıkartılabildiğini belirttiler. Diğerleri ise iş ortamının zorlu olduğunu, yasal sistemin düzgün olmasının yanında uygulamalarda sıkıntılar olduğunu kaydettiler.
Ziyaretim sırasında ayrıca Türk iş adamlarıyla da tanıştım. Türkiye Kırgızistan’ı stratejik ortağı kabul ediyor. İstanbul’dan Kırgızistan’a haftada 17 uçuş gerçekleştiriliyor. Ayrıca Kırgızistan’daki okul ve üniversitelere büyük yatırımlar yapılmış. Türk inşaat şirketleriyle bu alanda ortaklık kurmak isteyen İngiliz şirketler için bir fırsat bu.
Ayrıca belirtmek isterim ki Kırgızistan Üniversitesi’nin Uluslararası İlişkiler öğrencilerin kalitesinden çok etkilendim, hepsi çok iyi İngilizce konuşuyor ve çok etkili sorular soruyorlar.
Öğrencilerin sorularından birisi de Kırgızistan’ın Moskova’nın başını çektiği Gümrük Birliği’ne katılmasının iyi bir fikir olup olmadığıydı. Ben bunun Kırgızistan halkı tarafından verilmesi gereken bir karar olduğunu ve bunun Ukrayna Kiev’e ziyaretim sırasında da tartışılan bir konu olduğunu kendilerine ilettim.
Yükselen bir ekonomik genişleme ile Kırgızistan’a iş yapmak için fırsatlar olduğu kadar zorluklar da var. Her iki konuyla ilgili özellikle maden sanayi üzerine daha önce bir yazı yazdım. Bişkek’teki elçiliğimizde ve İstanbul Başkonsolosluğumuzda bulunan Ticaret ve Yatırım Ajansı ekibi Kırgızistan’da iş yapmak isteyen İngiliz girişimciler veya İngiltere’ye yatırım yapmak isteyen Kırgız yatırımcılara yardıma hazır. Konuyla ilgili Bişkek’ten Judit Farnworth (judith.farnworth@fco.gsi.gov.uk) ile, İstanbul’dan ise Ally Gündüz (ally.gunduz@fco.gov.uk) ile temasa geçebilirsiniz.
Görüşmek dileğiyle…