Birçokları cevabın polikalarınıza bağlı olduğunu söyleyebilir. Ancak dış ticarete açık ekonomilere sahip ülkeler diğerlerine kıyasla daha zengin bunun yanı sıra kendilerini dünyadan soyutlayan ülkeler ise (burada isimlerini belirtmeyeceğim ancak siz hangi ülkelerden bahsettiğimi biliyorsunuz) diğerlerine kıyasla daha fakirdir.
Ekonomilerini liberalleştirdikten ve küresel ticarete başladıktan sonra Japonya ve Çin’e ne olduğuna bakacak olursanız bunun etkilerini görebilirsiniz.
Bunun Türkiye için de önemi vardır çünkü birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bazıları ‘yabancı şirketlerin’ varlığının ülke için ‘yerel şirketlerden’ veya ülkede yerleşik üretim tesisi olan şirketlerden daha az faydalı olacağını veya yerel şirketlerden daha farklı bir işleme tabi tutulmaları gerektiği endişelerini dile getirmektedir.
Aslında işler bu kadar basit değil. Uluslararası iş yapan firmaların ticaret rakamlarına bakıldığında çoğunlukla fiyat/kalite açısından en iyi değeri sunan sahip ürünleri satın alarak rekabet güçlerini korudukları görülmektedir.
Türkiye’ye geldiğimden beri, bu durumu anlatan harika iki örnekle karşılaştım. Bunlar birincisi dünyanın en iyi inşaat makinaları üreticilerinden biri olan ve makinalarını tüm dünyaya ihraç eden İngiliz Şriketi JCB. Türkiye, JCB için önemli bir pazar ve ben şahsen JCB’nin ürünlerini İstanbul’da iş yerlerinde görmekten mutluluk duyuyorum. Ancak gerçekte JCB, Türkiye’ye ithal ettiği üründen (280 milyon TL) daha fazlasını Türkiye’den ihraç ediyor (300 milyon TL). Yani JCB, Türkiye’den yıllık net 20 milyon TL’lik ihracat yaparak Türkiye’nin mevcut cari açığının azalmasına yardımcı olmaktadır.
Diğer bir ilginç örnek ise Tesco Kipa. Tesco 13 ülkede hizmet veren bir İngiliz şirketi. Tesco Kipa’nın şu anda Türkiye’nin 24 şehirde 10.000 çalışanıyla hizmet veren 180 marketi bulunuyor. Ancak gerçekte Türkiye’ye ithalatı (yaklaşık 27 milyon sterlin) Türkiye’den ihracatından daha az (yaklaşık 115 milyon sterlin). Yani bu demek oluyor ki Tesco Kipa Türkiye’den yıllık net 88.3 milyon sterlinlik (253 milyon TL) ihracat yaparak Türkiye’nin mevcut cari açığının azalmasına yardımcı olmaktadır.
Aslında, Tesco Türkiye’den fındık, tekstil gibi ürünler de satın alarak birçok markete ihraç etmektedir.
Oldukça açık bir ekonomiye sahip olan Britanya yüzyıllardır ticarette başarılı olmuştur. JCB ve Tesco gibi şirketler böyle bir ticaretin tüm ülkeler için, bu durumda özellikle Türkiye için – ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.