Zapobieganie przemocy wobec kobiet, w tym podczas konfliktów zbrojnych

Zachęcam do przeczytania gościnnego bloga dr Stany Buchowskiej *, poświęconego poważnym problemom handlu ludźmi i przemocy wobec kobiet. Pragnę tylko dodać słowo na temat inicjatywy brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Williama Hague’a w celu zapobiegania przemocy seksualnej podczas konfliktów zbrojnych. Mówiąc o konfliktach zbrojnych, myślimy najpierw o żołnierzach i czołgach. Ale wojna to także cywile, zbyt często kobiety i dzieci, którzy zostają wplątani w działania wojenne. Gwałt i inne formy przemocy seksualnej były skierowane przeciwko kobietom podczas konfliktów na całym świecie, także w Europie – choćby w Bośni czy Kosowie. Jednak do tej pory w Bośni i Hercegowinie skazano zaledwie 30 osób, pomimo tego, że ilość gwałtów, do których doszło podczas toczącej się tam wojny, szacuje się na 50 000 przypadków.

Minister Hague chciałby położyć kres tej praktycznej bezkarności tych, którzy używają przemocy seksualnej przeciwko mężczyznom, kobietom i dzieciom. Chcemy widzieć bardziej skuteczne procesy przeciwko tym, którzy popełniają tak okrutne zbrodnie. Powołaliśmy zatem nowy brytyjski zespół ekspercki. W jego skład wchodzą policjanci, prawnicy oraz kryminolodzy, którzy w razie potrzeby mogą w krótkim czasie udać się we wskazane miejsce, by pomóc zebrać dowody i w ten sposób wesprzeć śledztwa i procesy. Zespół ten będzie wspierał ONZ oraz inne misje międzynarodowe, a także pomoże zapewnić mentoring i szkolenia.

Chcemy podnieść globalną świadomość w tym zakresie. W tym celu skorzystamy z rozpoczynającej się 1 stycznia 2013 roku prezydencji brytyjskiej w grupie G8, by przeprowadzić roczną kampanię dyplomatyczną w celu zapobiegania przemocy seksualnej w konfliktach zbrojnych. W ramach tej kampanii będziemy współpracować z polskimi władzami oraz organizacjami pozarządowymi.

Codziennie czytam w metrze gazetę. W zasadzie nie mogę sobie przypomnieć, by zdarzył się taki dzień, kiedy w nagłówkach nie byłoby odniesienia do przemocy wobec kobiet. Historie przemocy dotyczą wszystkich: bogatych i biednych, tubylców i emigrantów, lepiej i gorzej wykształconych, bez względu na kolor skóry, pochodzenie czy wyznanie.

Jednak co ciekawe, w przypadkach gdy przemoc dotyczy sławnych i bogatych kobiet, media zdają się bardziej reagować, natomiast opinia publiczna – w dużej mierze tworzona przez media i będąca pod ich silnym wpływem – zdaje się być bardziej poruszona, zaszokowana i chętniej dostrzega problem, gdy dotyczy on ludzi z pierwszych stron gazet. Natomiast gdy mówimy o przemocy wobec kobiet pochodzących z bardziej zmarginalizowanych grup – emigrantek, przedstawicielek mniejszości etnicznych, bezrobotnych lub bezdomnych – opinia publiczna często wydaje się być mniej zainteresowana.

Ja sama zajmuję się problemem handlu ludźmi i często myślę sobie, jak bardzo jest on związany z przemocą wobec kobiet. W większości przypadków jest ona zarazem przyczyną i konsekwencją handlu ludźmi. Zanim kobiety i dzieci stają się ofiarami handlu ludźmi, są często ofiarami przemocy domowej. Jako ofiary handlu ludźmi cierpią różne formy przemocy: psychicznej, psychologicznej, seksualnej. Przemoc wobec kobiet jest też jednym z czynników prowadzących do handlu ludźmi. Kobiety i dzieci, które cierpią przemoc ze strony swoich najbliższych, są bardziej podatne na stanie się ofiarami handlu ludźmi, albowiem brakuje im bezpieczeństwa we własnych rodzinach i domach. Szukają zatem możliwości opuszczenia tego nieprzyjaznego środowiska. Dla nich, ofiar przemocy w rodzinie, każda oferta, każda fałszywa propozycja ze strony rekruterów czy też handlarzy ludźmi wydaje się być dobrą szansą i możliwością ucieczki z uciążliwego środowiska. Ofiary przemocy są bardziej podatne na handel ludźmi. Reagując na obietnice lepszego życia, nie zdają sobie sprawy z tego, że znajdą się w podobnej, jeśli nie gorszej, sytuacji. Błędne koło zatacza krąg. Musimy zrozumieć i podejmować działania przeciwko przemocy wobec kobiet w kontekście handlu ludźmi i, vice versa, przeciwko handlu ludźmi w kontekście przemocy domowej. Pełne spektrum problemu pomoże nam przełamać to błędne koło i dotrzeć do jego korzeni.

*dr Stana Buchowska, współzałożycielka i członkini zarządu Fundacji La Strada, wieloletnia koordynatorka projektów realizowanych przez Fundację. Przez szesnaście lat w La Stradzie zajmowała się działaniami lobbingowymi i na rzecz ofiar handlu ludźmi na poziomie krajowym i międzynarodowym. Członkini  Grupy Ekspertów ds. Handlu Ludźmi przy Komisji Europejskiej w Brukseli oraz  Międzynarodowego Zarządu w „Global Alliance against Trafficking in Women” z siedzibą w Bangkoku ; członkini  Zarządu La Strada International Association z siedzibą w Amsterdamie.

Laureatka Medalu św. Jerzego Tygodnika Powszechnego – 2004; Laureatka Nagrody im. Jerzego Zimowskiego – 2009; Laureatka Medalu Ministra Spraw Zagranicznych „Bene Merito” – 2010. Stypendystka Fundacji  Friedricha Eberta w Brukseli, (2001) oraz  Terry Sanford Institute of Public Policy, Duke University, USA (2007).

Od 2011 roku pracuje w wiodącej brytyjskiej organizacji pozarządowej ECPAT UK w Londynie, gdzie koordynuje projekt “Parliamentarians against Human Trafficking” (Parlamentarzyści przeciwko Handlowi Ludźmi), prowadząc głównie działalność lobbingową,  starając się  zaangażować przedstawicieli  parlamentów krajów członkowskich UE w skuteczne działania na rzecz zapobiegania i zwalczania handlu ludźmi.